อาชีพ
ลองจัดสายอาชีพที่เกิดประโยชน์กับสังคมได้ 3 กลุ่ม
สายที่พัฒนาตัวบุคคล เช่นอาจารย์ แพทย์ พยาบาล ซึ่งเป็นอาชีพที่สร้างผลกระทบสูงต่อคนจำนวนน้อย คนที่รับบริการจากคนกลุ่มนี้อาจจะมีชีวิตที่เปลี่ยนหลังมือเป็นหน้ามือได้เลย ถ้ามีคนบอกให้นึกถึงบุคคลที่มีอิทธิพลกับชีวิตคุณมากที่สุด มักจะเป็นคนกลุ่มนี้ แต่ประวัติศาสตร์กลับไม่ค่อยจารึกพวกเขา เพราะผลกระทบของเขาเกิดขึ้นในวงแคบ คนเหล่านี้เชื่อในการพัฒนาคน เพราะเมื่อคนแข็งแรงก็จะเป็นรากฐานของสังคมที่แข็งแรง บุคคลสำคัญในประวัติศาสตร์โลกจำนวนมากอาจไม่เกิดขึ้นเลยหากไม่มีคนกลุ่มนี้เป็นเบื้องหลัง
สายที่พัฒนาสังคมโดยตรง เช่นนักการเมือง เศรษฐศาสตร์ นิติศาสตร์ สื่อมวลชน ตลอดจนสายอาชีพที่เป็นฟันเฟือง โฟร์แมน ตำรวจ คนกลุ่มนี้สร้างผลกระทบระดับกลางแต่เป็นวงกว้าง งานของพวกเขาอาจเป็นแค่การอำนวยความสะดวกให้สังคมขับเคลื่อนไปอย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น แต่เมื่อคูณด้วยสเกลของสิ่งที่พวกเขาทำแล้ว มันอาจจะส่งผลกระทบต่อการจ้างงานของคนนับแสน หรือผดุงความยุติธรรมในสังคม ดังนั้นเขาจะเชื่อในการพัฒนาระบบที่ดี เพื่อจัดสรรทรัพยากรให้บุคลากรคุณภาพ สามารถก้าวขึ้นมาสร้างประโยชน์ได้เต็มศักยภาพ
สายที่พัฒนาองค์ความรู้ เช่นนักวิทยาศาสตร์ และพัฒนาผลิตผลจากองค์ความรู้เหล่านั้น เช่นวิศวกร องค์ความรู้เหล่านี้เป็นวิธีเดียวที่เราจะยกระดับคุณภาพชีวิตมนุษย์ได้อย่างถาวร ผลงานทั้งชีวิตของคนในสายนี้อาจจะมีแต่เรื่องไกลตัว และมีแค่ส่วนน้อยที่สร้างประโยชน์ที่สลักสำคัญจริงๆ แต่เมื่อเกิดขึ้นแล้วผลกระทบของมันจะถูกขับเคลื่อนด้วยกระบวนการทางวิทยาศาสตร์หรือพาณิชย์จนแพร่ไปทั่วโลก ไม่ว่าจะเป็นการค้นพบจุลินทรีย์ การเข้ารหัสแบบอสมมาตร หรือการโอนเงินผ่านมือถือแอนดรอยด์ในประเทศโลกที่สาม
ทุกกลุ่มที่กล่าวมานี้จะขาดกลุ่มไหนไปไม่ได้เลย และมี positive feedback loop เกื้อหนุนกันอยู่ อาจจะมีอัตราส่วนในอุดมคติซ่อนอยู่ด้วยซ้ำ แต่ผมไม่รู้ว่าจะมีวิธีคำนวณหรือเปล่า พอลองจำแนกแบบนี้แล้วก็คิดขึ้นมาได้ว่า ดีนะที่คนเรามีความชอบและความถนัดต่างกัน
มีสายอาชีพอีกจำนวนหนึ่งที่ผมไม่ได้กล่าวถึง เช่นนักธุรกิจ นักการตลาด คนกลุ่มนี้ทำหน้าที่เป็นตัวคูณ ดังนั้นเขาจะเป็นได้ทั้งกลุ่ม 1, 2, หรือ 3
มีสายอาชีพอีกจำนวนหนึ่งที่สร้างอรรถประโยชน์เป็นศูนย์ หรือเป็นลบแก่สังคม เช่นไฟแนนซ์ หรือซุ้มมือปืน ผมจึงไม่ได้รวมเอาไว้ แต่ถ้าวัดจากขนาดของผลกระทบ พวกเขาน่าจะจัดอยู่ในกลุ่ม 1 ไม่ก็ 2
สุดท้ายคือสายอาชีพที่สร้างอรรถประโยชน์ทางวัฒนธรรม ศิลปิน นักกีฬา เน็ตไอดอล ซึ่งมันนามธรรมเกินไปจนผมไม่รู้จะยัดใส่มาตรนี้ยังไง